U izvođenju ovih pobeda naročito su se istakle pešadijske, artiljerijske, tenkovske, inžinjerske i konjičke jedinice pod komandom general-lajtnanta Peka Dapčevića, general-lajtnanta Koste Nađa i general-majora Milutina Morače
Kapija slobode
Borbe u Sremu, odmah posle oslobođenja Beograda, i stvaranje sremskog fronta, višemesečni okršaji i pobedonosno probijanje te utvrđene neprijateljeve zone bili su od vanrednog značaja za našu Narodnooslobodilačku vojsku.
Tu na sremskom frontu ona je izrastala - iz lako naoružane vojske prilagođene, uglavnom, za pokretan rat na ispresecanom, brdovitom zemljištu - u modernu armiju naoružanu svim vrstama oružja, sposobnu za dejstva na svakom, pa i na dobro utvrđenom ravničarskom zemljištu.
Tu na sremskom frontu ona je izrastala - iz lako naoružane vojske prilagođene, uglavnom, za pokretan rat na ispresecanom, brdovitom zemljištu - u modernu armiju naoružanu svim vrstama oružja, sposobnu za dejstva na svakom, pa i na dobro utvrđenom ravničarskom zemljištu.
 |
| Medalja za hrabrost, ponos na licu, automat na grudima: Nepoznati borac 1. krajiške brigade 5. divizije, februara 1945. (foto: Front) |
Front u Sremu je bio škola u kojoj se naša mlada Armija kalila u jednoj vrsti modernog ratovanja, u rovovskom ratu koji je do tada izbegavala. Zbog toga je u prva tri meseca borbi na sremskom frontu bilo više žrtava no u mnogim drugim bitkama.
Frontalni rat i sremska ravnica bili su novost za naše snage.
Trebalo je naučiti ratovati i u tim uslovima, jer drugog izlaza nije bilo. Front je stvoren i trebalo ga je čvrsto držati. To je bila i velika škola u kojoj su ispiti krvlju plaćeni.
Ali posle višemesečnih borbi jedinice Jugoslovenske armije u Sremu postale su sposobne da se obračunaju sa svojim protivnikom, da probiju njegova utvrđenja, da ga izmanevrišu i oteraju dolinom Save, da oslobode Zagreb i pobedonosno završe rat.
Ali posle višemesečnih borbi jedinice Jugoslovenske armije u Sremu postale su sposobne da se obračunaju sa svojim protivnikom, da probiju njegova utvrđenja, da ga izmanevrišu i oteraju dolinom Save, da oslobode Zagreb i pobedonosno završe rat.
 |
| Zarobljeni Nemci na Sremskom frontu (foto: znaci.net) |
Ta kapija slobode otvorena je, probojem fronta, baš u Sremu pre trideset godina.
Iz Beograda su naše jedinice u Srem krenule samo s puškama, mitraljezima i minobacačima, a front su u toj ravnici, posle više od pet meseci, probile i topovima, i tenkovima, i avionima.
Iz Beograda je krenula partizanska vojska, a u Zagreb je stigla savremena Jugoslovenska armija.
Taj preobražaj izvršen je, ponajviše, baš na sremskom frontu.
Otuda njegov veliki istorijski značaj.
 |
| Komandant 1. proleterske divizije Vaso Jovanović prilikom dolaska u štab VIII crnogorske brigade, Sremski Čakovci, 16. januara 1945. (foto: znaci.net) |
Tito s ratnicima na sremskom frontu: Zahvalnost za sjajne pobede
"Posle trodnevnih ogorčenih borbi naše trupe probile su jako utvrđene neprijateljske položaje na sremskom frontu, forsirale reku Dravu i Dunav na sektoru od Borova do Podravskih Podgajaca - zapadno od Valpova, i reku Savu na sektoru od Brčkog do Orašja, slomile otpor neprijatelja i, napredujući na zapad više od 50 kilometara, na juriš zauzele i oslobodile gradove: Vinkovce, Osijek, Vukovar, Valpovo i Županju.
Osim toga oslobođeno je više naseljenih mesta, među kojima: Tovarnik, Dalj, Otok, Borovo, Cerna, Stari i Novi Mikanovci, Čepin i Koška.
Gonjenje razbijenog neprijatelja nastavlja se na širokom frontu dolinom Save i Drave prema zapadu.
U ovim borbama potučene su 41 i 11 nemačka divizija, 3 i 12 Pavelićeva divizija i veći broj samostalnih nemačko - ustaških formacija.
U ruke naših trupa pao je veliki broj zarobljenika i ogromne količine oružja i ratnog materijala.
U izvođenju ovih pobeda naročito su se istakle pešadijske, artiljerijske, tenkovske, inžinjerske i konjičke jedinice pod komandom general-lajtnanta Peka Dapčevića, general-lajtnanta Koste Nađa i general-majora Milutina Morače.
 |
| Milutin Morača (foto: Front) |
Izvanrednu pomoć trupama na zemlji pružila je naša avijacija svojim odličnim sadejstvom u toku celog trajanja operacija.
Izražavam svoju zahvalnost svim borcima i rukovodiocima jedinica koje su izvojevale ove sjajne pobede.
 |
| Komandant Prve armije Peko Dapčević (sasvim desno) razgovara s komandantom 21. divizije Vladom Bajićem (sasvim levo) i komandantima brigada (foto: Front) |
Neka je slava palim junacima za oslobođenje naše otadžbine!
Smrt fašizmu - Sloboda narodu!
14. aprila 1945 god.
Beograd
Vrhovni komandant, Maršal Jugoslavije Josip Broz Tito s. r.
 |
| Vlado Bajić, komandant 21. divizije koja je u sadejstvu sa I proleterskom izvršila proboj Sremskog fronta (foto: znaci.net) |
U nastavku:
 |
| Stevan Korda: Kako je stvoren i probijen Sremski front (1975) |
