Na sovjetskom delu Partizanskog groblja u Somboru sahranjeno je 153 vojnika, podoficira i oficira Crvene armije, od kojih su 6 "nepoznati". Oni su ginuli i bili ranjavani (a u Sombor prevoženi na lečenje) kod Batine, Apatina, Kupusine, na drumu između Sombora i Bezdana, kao što ih je bilo na ratištima u Podravini i u južnim i jugozapadnim delovima Mađarske.
Prvi red:
(Brojevi u zagradama znače godine rođenja i datum pogibije)
Oneščuk N. A. (1901-26. novembra 1944.), Koblov I. P. (1925-27. novembra 1944., seržant), Potopov L. I. (1915-30. novembra 1944.), Jakovljev I. G. (1919-29. novembar 1944.) Maljar T. S. (1896-29. novembar 1944.), Kuzmin A. A. (1902-29. novembar 1944.), Rinkov S. (1921-29. novembar 1944.), Ribalkov P. A. (1926-28. novembar 1944.), Miroškin I. V. (1917-29. novembar 1944.), Petrenko I. O. (1908-1. decembar 1944.) Teckin F. E. (1906-1. decembar 1944.), Olenik A. E. (1921-1. decembar 1944., stariji seržant), Litvinenko L. K. (1922-30. novembar 1944., seržant), Džafarov I. M. (1923-1. decembar 1944., seržant), Butorimenko N. I. (1905-3. decembar 1944., efrajter), Sultanov V. E. (1904-4. decembar 1944.), Borovkov S. N. (1924-2. decembra 1944.), Vinogradov N. N. (1925-3. decembar 1944.), Nikolajenko N. E. (1924-19. decembar 1944., staršina), Klušin Nikolaj Danilovič (1921-2. decembra 1944., poginuo prilikom zauzimanja Pečuja, heroj Sovjetskog Saveza, gardijski major, nosilac 6 odlikovanja), Dudnik E. N. (1923-5. decembra 1944.), Sagajdačnij A. G. (1911-26. novembra 1944., mlađi seržant), Simačenko V. A. (1926-30. novembar 1944.), Pašatči T. V. (1919-29. novembar 1944.), Zbitnev ili Zbitnjev N. P. (1894-30. novembra 1944.), Ruzin Vasilij Vasiljevič (1925-13. decembra 1944.), Bobrov Nikolaj Semjenovič (1910-18. decembra 1944., efrajter), Janenko Danil Nikitovič (1910-26. decembra 1944.), Alenikov Grigorij Maksimovič (1908-26. decembra 1944.), Eflimov ili Jeflimov Aleksej Sidorovič (1916-20. decembra 1944., lajtant), Kaunenko Kiril Vasiljevič (1924-26. decembra 1944.), Zamkovoj Vladimir Ivanovič (1897-27. decembra 1944.), Zotov Vladimir Iljič (1924-28. decembra 1944.).
Drugi red:
Aristarhov V. M. (1923-28. novembra 1944., mlađi lajtant), Ajubačev A. F. (1911-1944.), Oleg N. Rožkov (mlađi lajtant), Ivanov Zagorujko I. G. (1914-1944.), Ivanov V. N. (1917-1944.), Zaporaščun F. L. (1914-1944.), Belenko V. G. (1926-1944.), Perevoščikov G. F. (1910-20. novembra 1944., gardijski major), Lobarev I. A. (1923-22. novembra 1944., stariji lajtant), Nikitin Zaharij Ivanovič (1921- 15. decembra 1944.), Bondar Maksim Justinovič (1898-29. decembra 1944.), Kompigin Sergej Vasiljevič (1922-28. decembra 1944., mlađi seržant), Portnjaga Grigorij Jakovljevič (1911-28. decembra 1944., mlađi seržant), Ljasov Kuzma Ivanovič (1913-30. decembra 1944., seržant), Bačenko Zaharij Gordejevič (1898-25. decembra 1944.), Lutidze Avtanadij Georgijevič (1924-29. decembra 1944., gardijski lajtant), Zubenko Ivan Vasiljevič (1919-30. decembra 1944.), Vlasov Georgij Andrejevič (1919-29. decembra 1944., stariji seržant), Poglajn Gert Gimejedovič, potom grob nepoznatog crvenoarmejca, Kovalj Fedosij Čedorovič (1907-1. januara 1945.).
Treći red:
Moroz I. A. (1913-8. decembra 1944.), Danilevskij E. F. (1910-8. decembra 1944., gardijski stariji lajtant), Nesterenko A. M. (1924-8. decembra 1944.), Krišnij I. F. (1913-8. decembra 1944., seržant), Paraščuk S. A. (1903- 8. decembra 1944.), Atamanjuk V. I. (1912-9. decembra 1944.), Timejko N. A. (1907-10. decembra 1944., seržant), Tomilov A. I. (1908-10. decembra, gardijski lajtant), Krasnoščekin D. T. (1898-10. decembra 1944.), Kosigskij A. Z. (1913-11. decembra 1944.), Mirgorodskij P. T. (1920-10. decembra 1944., efrajter), Krivonosov A. N. (1921-11. decembra 1944., mlađi seržant), Makarov N. I. (1922-11. decembra 1944., gardijski lajtant), Mihajlov V. Ž. (1926-10. decembra 1944., gardijski mlađi lajtant), Baranov E. S. (1910-11. decembra 1944.), Roženko G. P. (1918-11. decembra 1944.), Tukjanenko I. F. (1899-12. decembra 1944.), Černij I. A. (1924-11. decembra 1944.), Levickij G. A. (1907-12. decembra 1944.), Dubinka M. V. (1906-16. decembra 1944.).
Četvrti red:
Smirnov F. P. (1913-11. decembra 1944.), Červenko K. P. (1911-12. decembra 1944.), Osavčuk F. I. (1903-13. decembra 1944.), Nepjanov A. A. (1922-13. decembra 1944.), Stadnik I. A. (1924-14. decembra 1944., seržant), Zavorotnji L. T. (1923-15. decembra 1944.), Ivanidze P. (1914- 15. decembra 1944.), Pazjuk K. F. (1900-14. decembra 1944.), Devetjarov A. S. (1922-16. decembra 1944.), Musnjačenko M. P. (1924-17. decembra 1944., seržant), Trigub M. F. (1909 -16. decembra 1944.), Borisor P. G. (1918-19. decembra 1944.), Tarabaidze I. B. (1920-15. decembra 1944.), Jakimčuk M. G. (1924-17. decembra 1944., seržant), Gafarov Jerhan (1924-15. decembra 1944., stariji seržant), Kuzmenko N. I. (1922-17. decembra 1944., stariji seržant), Icenko I. V. (1916-19. decembra 1944.), Ovsjanjikov K. M. (1912-20. decembra 1944.), Rešetnikov V. K. (1921-18. dscsmbra 1944.), Žuravljev P. E. (1909-22. decembra 1944.).
Peti red:
Černenko N. S. (1926-22. decembra 1944.), Zaharčenko I. D. (1921-1. decembra 1944., seržant), Vladičenko G. I. (1913-22. decembra 1944.), Taburjanskij V. I. (1920-22. decembra 1944., stariji lajtant), Peščulov I. S. (1903-22. decembra 1944.), Gincer G. I. (1926-23. decembra 1944.), Mamanov F. (1916-23. decembra 1944.), Donskij V. I. (1924 -24. decembra 1944.), Jaskorskij F. A. (1905-24. decembra 1944.), Batajev M. N. (1915-25. decembra 1944.), Pozdnjakon P. I. (1920-24. decembra 1944.), Abrasimov Timofejevimjanovič (1897-1. januara 1945.), Požajlov Leontij Filipovič (seržant), Ohoga Foma Ivanovič (1893-4. januara 1945.), Pavlova Ana Ivanova (1925-7. januara 1945.), Sazanov Vladimir Vasiljevič (1900-7. januara 1945.), Njekrasov Vladimir Pavlovič (1925-6. januara 1945.), Isajev Aleksej Vasiljevič (1902-5. janaura 1945.), Fedorov Ivan Fedorovič (1918-13. januara 1945.), Šiškin Aleksej Vasiljevič (1920-11. januara 1945., stariji lajtant), Krotočepko Petar Fedorovič (1925-13. januara 1945.), Čumačenko Grigorij Jevsejevič (1925-13. januara 1945.).
 |
| Nekada... (foto: Istorijski arhiv Sombor) |
 |
| ... i danas |
Šesti red:
Petrenko Vasilij Danilovič (1920-14. januara 1945.), Šašlov Nikolaj Ivanovič (1919-15. januara 1945., mlađi tehnički lajtant), Babin Petar Petrovič (1908-15. januara 1945.), Galcov Fedor Stepanovič (1920-18. januara 1945., efrajter), Černjaga Jemeljan Danilovič (1913-13. januara 1945.), Novikov Ivan Petrovič (1924-21. januara 1945.), Zaulen Mihail Ivanovič (1924-22. januara 1945.), Savčenko Vladimir Stepanovič (1926-24. januara 1945.), Bistrika Mihail Jeftohovič (1921-25. januara 1945.), Lavrenok Nikita Nikonovič (1910-27. januara 1945., lajtant), Šitik Jemanuil Vasiljevič (1925-4. februara 1945.), Sonin Nikolaj Viktorovič (1903-29. januara 1945., stariji lajtant), Antonov Konstantin Venjijaminovič (1913-6. februara 1945.).
Sedmi red:
Gajevski Dimitrij Nestorovič (1928-28. februara 1945.), Roževskij Anton Pantelejevič (1914-28. januara 1945., mlađi seržant), Olejnik Pavel Petrovič (1915-29. januara 1945.), Maljuga Vasilij Haritonovič (1913-2. februar 1945., stariji seržant), Komarkov Ivan Nikolajevič (1900-7. marta 1945.), Volkov Vasilij Andrejevič (1894- 23. februara 1945.), Jevdskimov Dimitrij Ljvovič (1924- 22. februara 1945.).
 |
| Nekadašnji izgled spomenika (foto: Istorijski arhiv Sombor) |
Osmi red:
Bevz Vasilij Ivanovič (1926-6. februara 1945.), Lebedev Maksim Nikolajevič (1904-10. februara 1945., mlađi lajtant), Nikolenko Mihail Makarovič (1926-5. februara 1945.), Sleinikov Petr Mihailovič (1921-4. marta 1945.), Umarov Kalendar (1916-22. marta 1945.), Zemogljad Ivan Pavlovič (1919-27. marta 1945., stariji seržant).
Kada se glavnom kapijom uđe u sovjetski deo groblja nailazi se na veliku piramidu, sa prigodnim tekstovima i da su "građani Sombora podigli ovo groblje".
Udesno od piramide nalazi se oveća zajednička grobnica devet oficira Crvene armije. Na visokom mramornom spomeniku uklesani su ovi podaci:
- Tkačenko Vladimir, 1910-1945., major.
- Buriki Josif Zaharovič, 1905-7. aprila 1945., pukovnik.
- Romanovskij Stepan Fedorovič, 1896-7. aprila 1945., major.
- Turčak Vladimir Fedorovič, 1913-7. aprila 1945., major.
Na spomeniku piše da je tu grobnica i 5 nepoznatih oficira Crvene armije. (Ovi oficiri bili su sahranjeni u parku kod Županije, i odatle su posle rata preneseni na groblje. To zna i grobljar Boža Terzić.)
Podaci o sahranjenim crvenoarmejcima na sovjetskom delu Partizanskog groblja nisu potpuni. Ima i drugih podataka. Kao dokaz toga i izvor ostalih podataka o sahranjenima u Somboru jeste "Spisak palih boraca Crvene armije, sahranjenih u Somboru 1944/1945. godine", koji se nalazi u Istorijskom arhivu u Somboru.
Ovaj dokumenat je kucan pisaćom mašinom, na njemu nema datuma kada je nastao, ali su u njemu podaci o sahranjenima, čija su imena i prezimena uklesana na spomenicima i o kojima je napred bilo reči.
U spisku su podaci i o crvenoarmejcima o kojima nema pisanog traga na samom groblju, i to bi mogli biti oni "nepoznati", kojih je u jugoslovenskom i sovjetskom delu groblja pedeset i šest.
Ovaj dokumenat je kucan pisaćom mašinom, na njemu nema datuma kada je nastao, ali su u njemu podaci o sahranjenima, čija su imena i prezimena uklesana na spomenicima i o kojima je napred bilo reči.
U spisku su podaci i o crvenoarmejcima o kojima nema pisanog traga na samom groblju, i to bi mogli biti oni "nepoznati", kojih je u jugoslovenskom i sovjetskom delu groblja pedeset i šest.
Koji su to crvenoarmejci sahranjeni u Somboru, a nema ih među pomenutima i poznatima na osnovu snimanja stanja na samom licu mesta?
To su, prema spisku, ovi borci:
- Alđikin Pavel Stepanovič (1899-30. novembra 1944.).
- Babin Pavel Jakovljevič (1903-26. novembra 1944.), Bajšik Mihail Nikolajevič (1913-13. novembra 1944.), Bevezdj Vasilij Ivanovič (1925-6. februara 1945.), Belenko R. Vlasovič (1910-30. novembra 1944.), Borisov Nikolaj Fedorovič (1909-16. novembra 1944.), Bolzor Maksim Justinovič (1888.), Burbus Fedor Minejevič (1921-22. novembra 1944.), Borzjakov P. I. (1920.).
- Verzunov Jakov Josifovič (1907-18. novembra 1944., staršina), Volkov Nikolaj Aleksandrovič (28. novembra 1944., staršina), Volkov Pantelej Jefimovič (1900-27. decembra 1944.), Volodin Stepan Matvejevič (1912-29. novembra 1944.), Vanin Prokofije Nikolajevič (1911-11. novembra 1944., oficir), Voronin Stepan Jefimovič (1905- 22. novembra 1944., seržant).
 |
| Jedan od nepoznatih boraca ipak je identifikovan: Ivan Bagrincev |
- Gizeljdja Makar Grigorijevič (1912-27. novembra 1944., seržant), Glebov Ivan Dimitrijevič (1910-19. novembra 1944., oficir), Gluškov Mihail Radinovič (1912- 4. decembra 1944.), Gončar Andrej Gligorijevič (1926-28. novembra 1944.), Grečunov Pert Vlasovič (1924-3. decembra 1944., seržant), Grigorjev Ivan Vasiljevič (1916-23. novembra 1944.), Grudinin Ivan Ignjatijevič (1910-27. novembra 1944.), Gukjanenko I. F. (1896.), Gusev Ivan Stepanovič (1917-22. novembar 1944.).
- Dalekoj V. I. (1924.), Denbikov Semjon Mihailovič (1903-11. novembra 1944.), Derenski Stepan Karpovič (1900-25. novembar 1944.), Dikij Pert Makarovič (1912-4. decembra 1944.), Dmofor I. M. (1921., stariji seržant).
- Zigro Mihail Andrejevič (1899-24. novembar 1944.).
- Isenko Pavel Vladimirovič (1916-20. novembra 1944.), Ivandze P. (1914.).
- Jakavčuk I. Davidovič (1914-25. novembra 1944.), Jakuta Ivan Denisovič (1908-18. novembra 1944.), Jermolenko Pavel Heritonovič (1910-22. novembra 1944., seržant), Jemaljdrjanov Ivan Fedorovič (1915-27. novembra 1944.), Jefimov Rafail Georgijevič (1905-30. oktobra 1944.), Jorčak Nikolaj Filipovič (1923-16. novembra 1944.), Judin ili Jodin Fedor Kirilovič (1908-6. decembra 1944.).
- Karavajev Ivan Grigorijevič (1904-27. novembra 1944.), Kasarev Andrej Zaharijevič (29. novembra 1944., oficir), Kirilo Jakov Ivanovič (1923-22. novembra. 1944., efrajter), Kijagin Semjon Dimitrijevič (1909-6. decembra 1944.), Kihalehskij Georgij Acatoldjevič (1911-13. novembra 1944., oficir), Kovalenko Andrej Gorljejevič (1919- 30. novembra 1944.), Kovbasa Mihail Pavlovič (1924-5. decembra 1944.), Kožukadij Nikolaj Ivanovič (1910-18. novembra 1944.), Kostenok Semjon Ivanovič (1914-27. novembra 1944.), Kravcev Petr Semenovič (1913-22. novembra 1944.), Kosijelij A. Z. (1913.), Kononov E. Danilovič (1926 -3. decembra 1944.), Kuprikov Vasilij Afanastijevič (1922-22. novembra 1944., efrajter), Kurih Petr (1924-6. decembra 1944.), Kurjašev Ivan Timofejevič (1909-28. novembra 1944.).
- Laštova Andrej Grigorijevič (1909-19. novembra 1944.), Lebedev Maksim Nikolajevič (1904., mlađi lajtant), Letjanski Miron Aleksijevič (1922-1. decembra 1944.), Lobačev Aleksandar Antonijevič (1910-26. novembra 1944.), Lozovoj Nikifor Kirilovič (1902-1. decembra 1944.).
- Mamoga Vasilij Haritonovič (1913-2. februara 1945., stariji seržant), Materinko Vladimir Trifonovič (1924-2. decembra 1944.), Mađenko I. Ivanovič (1912-5. decembra 1944., seržant), Maldjicev Nikolaj Timofejevič (1922-20. novembra 1944.), Majstrenko Jakov Terentijevič (1916-26. novembra 1944.), Moroz Nikolaj Nikitovič (1923-6. povembra 1944.), Mihajlov Nikolaj Mihailovič (1905-19. novembra 1944.), Moltigin Argej Vasiljevič (1922.. stariji gardijski lajtant), Mobačev D. F. (1911.), Mukijenko Grigorij Fedorovič (1925-7. decembra 1944.), Mikrišev P. (1895-19. novembra 1944.), Muzur ili Mazur Grigorij Semjonovič (1925-2. decembra 1944.).
- Mamoga Vasilij Haritonovič (1913-2. februara 1945., stariji seržant), Materinko Vladimir Trifonovič (1924-2. decembra 1944.), Mađenko I. Ivanovič (1912-5. decembra 1944., seržant), Maldjicev Nikolaj Timofejevič (1922-20. novembra 1944.), Majstrenko Jakov Terentijevič (1916-26. novembra 1944.), Moroz Nikolaj Nikitovič (1923-6. povembra 1944.), Mihajlov Nikolaj Mihailovič (1905-19. novembra 1944.), Moltigin Argej Vasiljevič (1922.. stariji gardijski lajtant), Mobačev D. F. (1911.), Mukijenko Grigorij Fedorovič (1925-7. decembra 1944.), Mikrišev P. (1895-19. novembra 1944.), Muzur ili Mazur Grigorij Semjonovič (1925-2. decembra 1944.).
- Naprisjatko Sergej Timofejevič (1924-24. novembra 1944.), Nikolenko Mihael Makarovič (1925-5. novembra 1944.), Novikov Vasilij Stepanovič (1924-5. decembra 1944., seržant).
- Osadčuk Gordej Grigorijevič (1903-17. novembra 1944.).
- Paškovski Terentij Terentijevič (1926-1. decembra 1944.), Pavdov Grigorij Fedorovič (1907-25. novembra 1944., staršina), Pazijuk Zaharij Prokopijevič (1906-28. novembra 1944.), Pašenik Jakov Stefanovič (1923-21. novembra 1944.), Petjako Semjon Semjonovič (1916-27. novembra 1944.), Petuhov Konstantin Gavrilovič (1900-21. novembra 1944.), Petrenko Vasilij Danilovič (1920-14. januara 1945.), Pitvilenko K. Vasiljevič (1917-22. novembra 1944., stariji seržant), Popov Makar Grigorovič (1922-27. novembra. 1944.), Popov Petr Timofejevič (1917-4. decembra 1944.), Ponomarov Fedor Mihailevič (1911-19. novembra 1944., efrajter), Popaja G. G., Poracul S. A. (1903.), Posejčuk Serafim T. (1905-26. novembra 1944., oficir), Prohotko Pavel Aleksejevič (1914-22. novembra 1944.).
- Rudenko Mihail Avramovič (1905-22. novembra 1944.).
- Sarbun Nikolaj Teofanovič (1924-30. novembra 1944.), Savin Makar Sidorovič (1916-6. decembra 1944.), Sajitov Abdul A. (1924-24. novembra 1944.), Sadkijevič Dimitrij Karpovič (1916-24. novembra 1944.), Samofalov Miron Vasiljevič (1920-26. novembra 1944.), Samsonekov Vasilij Pantelejevič (1925-23. novembra 1944.), Sazonov Sergej Mihailovič (1919-19. novembra 1944., seržant), Semidentno Avakum Sidorovič (1902-5. decembra 1944.), Sidzjakov Pavel Semjonovič (1923-27. novembra 1944.), Sitnik Maksim Lukijanovič (1924-28. novembra 1944.), Smirnov Dimitrij Nikolajevič (1906-20. novembra 1944.), Smirnov Aleksandar Ivanovič (1911-16. novembra 1944.), Solomativ Maksim Mihailovič (1905-19. novembra 1944., staršina), Stalinec Mihail Semjonovič (1920-4. decembra 1944., seržant), Stalinov F. Fadejev (1926-5. decembra 1944.), Stratulat Semjon Antonovič (1910-26. novembra 1944.), Stonikov Aleksej Pavlovič (1924-16. novembra 1944., seržant), Stepanov Vasilij Dimitrijevič (1925-24. novembra 1944., oficir).
- Tatarčuk Grigorij Pavlovič (1925-22. novembra 1944., efrajter), Tetereb Savelij Vasiljevič (1913-28. novembra 1944.), Teslenko Aleksej Tarantijevič (1907-24. novembra 1944.), Ticenko Semjon Leontijevič (1908-19. novembra 1944.), Tihonovič Mihail (1924-2. decembra 1944., seržant, ovaj podatak je iz knjige grobljara Bože Terzića), Tolmačev Petr Aleksandrovič (1922-22. novembra 1944., efrajter).
- Fedorov Nikolaj Fedorovič (1926-24. novembra 1944.), Fomin Ivan Mihailovič (1914-24. novembra 1944., oficir), Francuski Pantelej (1903-20. novembra 1944.).
- Čaušov Viktor Aleksandrovič (1905-19. novembra 1944.), Černij Nikita Pavlovič (1923-12. novembra 1944.), Čkobljev I. T. (1919.).
- Ščerbakov Petr Semjonovič (1918-25. novembra 1944., mlađi seržant).
Prema "Spisku palih boraca Crvene armije", koji se čuva u Istorijskom arhivu, proizilazi da su na Partizanskom groblju u Somboru tokom 1944/1945. godine sahranjeni i napred navedeni, njih 119 boraca i starešina, koji nemaju nadgrobne spomenike sa uklesanim podacima.
Da li se ovim imenima i prezimenima identifikuju 50 crvenoarmejaca što su na jugoslovenskom delu Partizanskog groblja sahranjeni kao "nepoznati"? Moglo bi se prihvatiti takvo mišljenje i takva pretpostavka. No, kako na istom delu ima ukupno 140 "nepoznatih", a Boža Terzin je u svoju knjigu zaveo samo 15 "nepoznatih" partizana, to bi, onda, u toj masi od 140 bilo i crvenoarmejaca.
Sovjetsko groblje se počelo uređivati februara 1945. godine, što je trajalo do leta 1945. godine. Radovima su rukovodili stručnjaci Crvene armije.
Napisao: Milenko Beljanski
Napisao: Milenko Beljanski
