Najmlađi heroji Jugoslavije / Vera Špirina Miščević i kurir Save Kovačevića - Dragan Kovačević

Novembar 1973: Na Memorijalnom kompleksu Jabuka, kod Pljevalja, otkrivene su, 30. septembra, spomen-biste osmorici pionira-heroja poginulih u NOB-u. Biste - rad vajara Ljuboja Čabarkape iz Pljevalja - otkrivene su za vreme svečanosti u spomen pioniru-heroju Bošku Buhi. Biste se nalaze u krugu Spomen-doma "Boško Buha" koji je podignut novčanim prilozima milion pionira iz tri hiljade jugoslovenskih škola. 

U senci visokih četinara, na večnoj straži, stoji osmoro najmlađih heroja Jugoslavije: Lepa Radić iz Bistrice kod Banje Luke, Sava Jovanović Sirogojno iz sela Sirogojno, Zlate Malakovski iz Bogdeva kod Gostivara, Mate Blažina iz Čambarelića kod Pule, Ganimet Terbeši iz Đakovice, Milan Mravlja iz Ljubljane, Vera Miščević iz Belegiša kod Stare Pazove i Dragan Kovačević iz Grahova kod Nikšića.

Front prvi objavljuje tačne podatke o osmoro najmlađih heroja NOB-a. Sledi priča o Veri Miščević i Draganu Kovačeviću...

Vera iz Belegiša

Vera Miščević (foto: Wikipedia)

Vera Špirina Miščević, rođena je 7. aprila 1925. godine u sremskom selu Belegišu kod Stare Pazove. Domaćica, član KPJ od početka 1943. godine. U NOB-u je od početka 1943. godine. Za narodnog heroja Jugoslavije proglašena 27. novembra 1953. godine.

Vera je u svojoj osamnaestoj godini došla u Fruškogorski partizanski odred. Tada je postala i član KPJ, a član Skoja je bila već od 1942. godine. Iz odreda je kasnije otišla u Treći bataljon Treće vojvođanske brigade, u kome je ostala do smrti. 

U bataljonu je bila bolničarka. Vera se uvek isticala u borbi, a izuzetnu hrabrost ispoljila je u sukobu na Čelicama, u Bosni, početkom 1944. godine.

Kada se njen bataljon, pod pritiskom nadmoćnijeg neprijatelja pokolebao, ona je pojurila na čelo čete, pozvala najbliže drugove i s njima izvršila protivnapad. To je delovalo na borce i oni su, poneti njenim primerom, uspeli da zauzmu selo.

Kod Bunarice, na cesti Zvornik-Tuzla, Verin bataljon je imao veće gubitke i četrnaest ranjenika koje je neprijatelj držao pod stalnom vatrom. 

Vera se nije uplašila već se vraćala na bojište i izvlačila jednog po jednog ranjenog druga. Spasila je svih četrnaest. Tada je izvukla i dva puškomitraljeza.

U borbi za oslobođenje Obrenovca Vera je sa grupom bombaša napala neprijateljske tenkove. Sa bombama u ruci pojurila je na tenkove i pala pogođena jednim hicem iz tenkovskog topa.

Tu, nadomak glavnog grada naše domovine, na stanici u Zvečki, ugasio se život hrabre Vere, jedne od 88 žena Jugoslavije koje su proglašene narodnim herojima Jugoslavije.

Kurir Save Kovačevića

Dragan Kovačević (foto: JPU
"Dragan Kovačević" Nikšić)

Pionir Dragan Kovačević, rođen je 1929. godine u Grahovu kod Nikšića.

Sin je legendarnog Nikole Kovačevića, starog i prekaljenog borca za radnička prava, koji je morao emigrirati iz Kraljevine Jugoslavije 1928. godine, pa nije ni dočekao rođenje deteta. 

Kao član Partije od 1920. godine Draganov otac prošao je trnoviti put revolucionara koji se borio za interese radničke klase celoga sveta.

Radio je u Austriji, Kanadi, Kini, SAD i SSSR-u. 

Mali Dragan nije imao sreće da za svog kratkog, ali časnog života vidi svog oca, jer je poginuo pre nego što se otac vratio u Jugoslaviju.

Dragan je kao dete, odmah po izbijanju ustanka, pošao u borbu sa svojim stricem, legendarnim Savom Kovačevićem. 

Kao njegov kurir prošao je teške i krvave bitke, pregazio mnoge reke i prešao planinske visove da bi junački poginuo prilikom proboja na Sutjesci zajedno sa svojim stricem Savom - komandantom Treće divizije. 

Njegov otac Nikola, koji nikad nije video Dragana, saznao je o junaštvu svoga sina tek po povratku u zemlju. 

Sahranjen je pored strica Save, na Sutjesci, a njegova bista, iako nije proglašen herojem, zajedno s ostalim malim herojima na Jabuci, podsećaće buduća pokolenja na herojstvo mladih Jugoslovena u NOB-u.

Napisao: Njegoslav Puharić, obrada: Yugopapir (Front, 1973.)

Podržite Yugopapir na Patreonu * Donate