Lazar Ristovski kao legendarni revolucionar i borac za radnička prava: Snima se "Svetozar Marković"

Početkom decembra 1978. godine u Beogradu počelo je snimanje (u koprodukciji beogradske i novosadske Televizije) dokumentarno-igrane serije od sedam epizoda "Svetozar Marković" za koju su scenario napisali Momčilo Milankov i Eduard Galić, kojem je poverena i režija ovog projekta.

Scenario za seriju o Svetozaru Markoviću - jednoj od najpoznatijih ličnosti Srbije 19. veka - ideologu, propagatoru i borcu za socijalizam - pisan je na osnovu arhivskih dokumenata, monografija, dela Markovića i njegovih savremenika i na osnovu rekonstrukcije društvenih i istorijskih prilika u drugoj polovini prošlog stoleća.

U prvoj epizodi ("Mladost") obrađeno je desetogodišnje razdoblje Markovićevog detinjstva u rodnoj Jagodini i đački dani na Velikoj školi u Beogradu kad se prvi put susreće sa idejama srpskih liberala o demokratiji i nacionalnom oslobođenju.


Sledeće četiri godine Marković provodi u Petrogradu na studijama tehnike na Inženjerijskom institutu. Tamo se na sastancima tajnih kružoka ruskih studenata upoznaje sa raznim idejama progresivnih pokreta u Evropi. O tome se govori u drugoj epizodi ("Petrogradski univerziteti").


Treća epizoda ("Ciriški plamen") posvećena je dobu njegovih studija na Politehnici u Cirihu kad počinje da formira program svog budućeg revolucionarnog delovanja u Srbiji.


U četvrtoj epizodi ("Radenik") reč je o pokušaju Markovića i njegovih istomišljenika da nametnu svoj socijalistički program mladima tadašnje Srbije, o osnivanju "Radenika", prvog socijalističkog lista na Balkanu.


Peta epizoda ("Srbija na Istoku") posvećena je Svetozarevom periodu emigracije u Novom Sadu gde objavljuje svoje najznačajnije delo po kome je i dobila naziv ova storija iz serije.


Pretposlednja, šest epizoda ("Kragujevačka društvena štamparija") obrađuje jednogodišnji boravak ovog revolucionara u Kragujevcu u kome pokreće list "Javnost" zbog čijeg je sadržaja uhapšen, i osuđen na devet meseci zatvora i sproveden u Požarevac.


U sedmoj epizodi ("Put u Boku Kotorsku") govori se o njegovom izlasku iz zatvora, veoma narušenom zdravlju i putu u Boku Kotorsku na oporavak. Ali, u Trstu, u očekivanju broda za jug, Svetozar Marković umire u 29. godini...

Reditelj Eduard Galić sastavio je ekipu od oko 230 glumaca i glumica od pripadnika nove glumačke generacije koji, svežinom svoje pojave, treba da dočaraju revolucionarni trenutak naše istorije, vreme kad su se na društvenoj, političkoj i kulturnoj sceni pojavila nova generacija koja je kasnije odigrala presudnu ulogu u daljem istorijskom razvoju naše socijalističke misli.

Glavna uloga (Svetozara Markovića) poverena je Lazaru Ristovskom, glumcu beogradskog "Ateljea 212", a u ostalim se pojavljuju: Bogdan Diklić, Branislav Lečić, Aljoša Vučković, Petar Božović, Marko Todorović, Milan Erak, Zoran Radmilović, Velimir Životić, Milan Štrljić i drugi.

Očekuje se da će se snimanje serije "Svetozar Marković" završiti do juna ove godine, a na prikazivanje možemo računati tek u 1980.

Tekst: Branko Mandić, snimio: Đani Gol, obrada: Yugopapir (TV novosti, 1979.) 

Podržite Yugopapir na Patreonu * Donate