Februar 1978: Ne pamti se da je za tri posleratne
decenije u Novom Sadu bilo odjednom u gradnji toliko i tako važnih
objekata kao danas.
U centru grada podiže se zgrada Srpskog
narodnog pozorišta, na periferiji iza naselja Šangaj gradi se prva
vojvođanska termoelektrana i toplana, a na suprotnom kraju grada
velika i savremena klinička bolnica.
Na prilazu od Beograda podiže
se široki i velelepni most - treći na Dunavu - u ovom gradu.
Od
ovog mosta do železničke stanice u dužini od preko tri kilometra
pruža se Bulevar 23. oktobra. Dobio je ime po onom danu kada su na
trgu Slobode, na tornju Gradske kuće, pre trideset tri godine
novosadski skojevci istakli našu trobojnicu.
Bulevar duži od Jelisejskih polja
Bulevar je duži od
Jelisejskih polja u Parizu i predstavlja "hirurški rez"
urbanista u tkivo starog grada. Projekat je pred završetkom. Trebalo
bi još koju kuću skloniti, porušiti i tu sastaviti kolovoznu
traku.
I nije to tako velika žrtva kad se
uporedi sa preseljenjem celokupne industrije iz grada u novu
industrijsku zonu. To je poduhvat koji izaziva divljenje i stranaca i
posetilaca iz naših drugih gradova.
Jer, malo je gradova koji su
rekonstruisani tako da su građeni po današnjim merilima. Urbanisti
su izrekli o tome svoj sud i pohvale gradu koji je imao snage
da premesti sve fabrike iz stambene u industrijsku četvrt.
Te
pohvale u prvom redu zaslužuju kolektivi "Novokabela",
"Albusa", "27. marta", "Petra Drapšina"
i drugih koji su podneli najveći teret na sebe.
To je ono što Novi Sad najviše odvaja
od drugih gradova. Ali, gradovi su kao i ljudi, često slični jedan
drugome.
Beograđanin bi u Novom Sadu, recimo, našao mnogo
sličnosti sa svojim gradom. Već sam ulaz u Novi Sad iz Beograda,
kroz Petrovaradinske ulice, veoma je sličan ulazu u Beograd iz Novog
Sada kroz ulice Zemuna.
Novi Sad će imati svoju "gazelu"
kao i Beograd. To je most koji se sada gradi preko Dunava na Bulevaru
23. oktobra. Što je najinteresantnije, tim mostom će prvi, pravi
autoput "Bratstvo-jedinstvo" prolaziti preko Gazele kroz
Beograd.
Ova slučajnost ima zanimljivu predistoriju.
Kad je projektovan novi auto-put (E5) od
Beograda preko Novog Sada i Subotice do mađarske granice, razvila se
oštra borba mišljenja o tome da li auto-put treba da obiđe Novi Sad
ili da prolazi kroz grad.
Prva varijanta polazila je od činjenice da
je to međunarodna saobraćajnica, što je tranzit veliki, da u grad
ne treba uvlačiti reku vozila i na kraju da svuda u razvojnom svetu
auto-putevi obilaze gradove.
Novosađani su, međutim, svoj jedini
argument izrazili pitanjem: a kako kroz Beograd prolazi kičma
jugoslovenskog saobraćaja, naš put broj jedan, autoput "Bratstvo-jedinstvo"?
I, taj argument je, konačno, prevagnuo.
Budućnost Novog Sada i Beograda vezana je za Srem
Auto-put od Beograda no Novog Sada celom
dužinom ide kroz Srem. Budućnost oba grada vezana je za Srem gde su
zakoračili svojim novim delovima.
Preko Save prema Sremu izgrađen
je Novi Beograd i sada se uz Savu urbanizuju sremska sela sve do
Obedske bare. Na drugoj strani uz Dunav Beograd se širi sve do
Banovaca gde je na čistoj ledini počela izgradnja jednog novog
grada satelita koji još ni ime nije dobio.
U Novom Sadu se, takođe novim mostom
preko Dunava prelazi na sremsku stranu na kojoj se kod Kamenice planira
podizanje čitavog jednog novog grada od oko 40.00 stanovnika.
Novi Sad nema takvu građevinu kao što
je "Beograđanka" ili kapije u obliku stambenih kula ali mu
Beograđani mogu pozavideti što je premestio železničku stanicu i
prugu sa jednog kraja grada na drugi.
Za razliku od drugih velikih gradova,
Novi Sad nije podeljen na opštine.
Tako čitav grad sa desetak
okolnih naselja čini jednu opštinu koja je po broju stanovnika
danas najveća u zemlji.
To je i jedina opština sa dva grada: Novi
Sad i Sremski Karlovci.
Prema predviđanjima sam Novi Sad će na
kraju ove decenije imati 210.000 a opština 285.000 stanovnika. Na
kraju ovog veka, kako se očekuje, Novi Sad će imati oko 400.000
stanovnika.
(Kekec, 1978.)
